Een vrouw op duizend graden – Hallgrimur Helgason

‘Het ongeluk komt in een lange karavaan en het geluk in een klein rijtuigje, zeggen de ouderen,’ aldus hoofdpersoon Here in Een vrouw op 1000 graden (2014) van Hallgrímur Helgason. Hoewel mijn leven in de verste verte niet zo bewogen is als dat van Here Björnson, kon ik bij het lezen van deze zin alleen maar instemmend knikken. Hoewel er in de ‘karavaan des ongeluks’ ook altijd mensen zijn die een hand uitsteken om je te helpen en om je te wijzen naar dat rijtuigje in de verte. Deze boekbespreking is later dan gepland, maar hij is er.

Een vrouw op 1000 graden is een IJslandse sage die ik niet in een adem uit kon lezen. Niet alleen omdat het een omvangrijk werk is van 544 bladzijdes, maar ook omdat ik even moest wennen aan de droge, wrange humor en het gemopper van de tachtigjarige vrouw die het einde van haar leven met rasse schreden ziet naderen. ‘Niet met rasse schreden, maar strompelend en schuifelend een rollator voortduwend,’ zie ik haar al hoestend opmerken, terwijl ze nog een sigaret opsteekt.

Maar toch ging ik tijdens het lezen deze vrouw waarderen en werd het langzaam duidelijk welke ingrijpende gebeurtenissen haar hebben gevormd. Het meest genoot ik van de haast poëtische beschrijvingen van de IJslandse cultuur, bijvoorbeeld over de cultuur van het zwijgen en over de relatie met andere Scandinavische landen. De beschrijvingen van de fjorden, eilanden en lokale cultuur deed me verlangen om direct een reis naar IJsland te boeken.

In plaats van een uitgebreide samenvatting of mijn mening te geven, wil ik de sfeer en het ‘gevoel’ overbrengen die het boek mij gaf, via twee nummers van de Noorse artiest Moddi. De eerste, ‘House by the sea’ past voor mij bij het thema dat Here het gevoel heeft nooit ergens bij te horen en is altijd op zoek geweest naar een thuis. Maar haar huis op het eiland, daar lag altijd haar hart. ‘They say home is a place you can choose to be. And I’ve decided to carry home inside me.’ Luister vooral naar de (toepasselijke!) tekst en bekijk de mooie clip.

‘Thimbleweed’ is een prachtig nummer dat een soort melancholie en rust representeert. Het gevoel van de eenzame eilanden, van het gevechten dat mensen leveren om te overleven, van het melancholieke van het verhaal zelf en waarmee ik IJslanders soms mee verbind. Een nummer om geduldig en aandachtig naar te luisteren. Net zoals het boek geduld en aandacht vraagt. Ze zijn het allebei waard.

Lees ook wat andere bloggers van dit boek vonden.

Deze boekbespreking is onderdeel van ‘Een perfecte dag voor literatuur‘, een leesclub voor bloggers die graag lezen wat onder ‘literatuur’ wordt verstaan. Ik dank hierbij uitgeverij De Arbeiderspers voor dit recensie-exemplaar.